Trước giải phóng, tôi có căn nhà vừa làm chỗ ở, vừa là cơ sở chứa đồ điện. Năm 1979, nhà nước trưng dụng nhà của tôi để mở rộng cơ quan ngân hàng.
Nay qua tìm hiểu tôi được biết nhà đó nhà nước
không còn sử dụng nữa mà cho người khác thuê làm cơ sở kinh doanh. Vậy
tôi có thể yêu cầu nhà nước trả lại nhà hay không?
Thanh Tâm (An Biên, Kiên Giang)
Luật sư TRẦN THỊ MIỀN trả lời: Rất khó trả lời
cụ thể câu hỏi của ông khi chúng tôi chưa rõ tình trạng pháp lý của căn
nhà. Xin cung cấp cho ông một số quy định liên quan để ông có cơ sở
thực hiện.
Theo Điều 7 Nghị định số 127 ngày 10-10-2005 của
Chính phủ (hướng dẫn thực hiện việc giải quyết đối với một số trường hợp
cụ thể về nhà đất trong quá trình thực hiện các chính sách quản lý nhà
đất và chính sách cải tạo XHCN trước ngày 1-7-1991), đối với nhà ở mà
nhà nước đã trưng dụng có thời hạn của hộ gia đình, cá nhân theo quy
định tại khoản 1 Điều 7 của Nghị quyết số 755/2005 của Ủy ban Thường vụ
Quốc hội thì chủ nhà có thể liên hệ với UBND cấp tỉnh để được xem xét,
giải quyết.
Cơ quan này có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ gốc về nhà ở
mà nhà nước đã trưng dụng, thời hạn trưng dụng ghi trong giấy tờ trưng
dụng và xác định chủ sở hữu không thuộc diện phải thực hiện các chính
sách quy định (như cải tạo nhà đất cho thuê, cải tạo công thương nghiệp
tư bản tư doanh có liên quan trực tiếp đến nhà đất v.v…). Tiếp đó, kiểm
tra hiện trạng nhà ở mà nhà nước đã trưng dụng có thời hạn. Nếu nhà đất
đó không thuộc diện được giao lại theo quy định thì phải thông báo để
đương sự biết rõ lý do. Nếu nhà ở đó thuộc diện được giao lại nhưng
không thuộc một trong các trường hợp quy định thì chủ tịch UBND cấp tỉnh
ra quyết định giao lại nhà ở đó cho chủ sở hữu.
Trong quyết định giao lại nhà ở phải ghi rõ tên người
được giao lại, diện tích nhà ở giao lại, thời gian thực hiện giao lại
và cơ quan có trách nhiệm bàn giao nhà ở đó.
Trường hợp nhà ở thuộc diện được giao lại nhưng nhà ở
đó thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 9 của Nghị quyết số
755/2005 (nhà đã được xác lập sở hữu toàn dân, đã chuyển sở hữu cho
người khác v.v…) thì chỉ đạo cơ quan có chức năng lập phương án bồi
thường theo quy định hiện hành về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi
nhà nước thu hồi đất để trình chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định việc bồi
thường, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.
